گوش و حلق و بینی اهمیت و مراقبت ها
گوش و حلق وبینی
گوش وظیفه دریافت صدا را بر عهده دارد که از سه قسمت گوش خارجی , گوش میانی و گوش داخلی تشکیل شده است عفونت گوش بیشتر در گوش میانی بوجود می آید که در صورت سهل انگاری و عدم درمان به موقع می تواند آسیب های های جبران ناپذیری را بر روی شنوایی فرد وارد سازد .
حلق یا گلو به انگلیسی ( pharynx ) فضای بینابینی میان حفره دهانی و دستگاه‌های تنفس و گوارش است . حلق مجرایی عضلانی-غشایی است که یک منطقه ارتباطی بین ناحیهٔ بینی، حنجره و مری تشکیل می‌دهد .
حلق شامل سه بخش می باشد که عبارتند از :
- حلق بینی (Nasopharynx)
- حلق دهانی (Oropharynx)
- حلق حنجره (Laryngopharynx)
بینی بهترین و اصلی ترین راه تنفسی برای بدن می باشد , استخوان بینی (Nasal bone) جفت استخوان کوچکی هستند که در بالای بینی قراردارند که در آسیبهای صورت احتمال شکستگی این استخوانها وجود دارد . در دوران بارداری سونوگرافی سه ماهه اول هم که تحت عنوان سونوگرافی NT و NB شناخته می شوند نقش تعیین کننده ای در تشخیص ناهنجاریهای جنین و اختلالات کروموزومی دارد که در آن به استخوان بینی جنین اشاره دارد .
NB مخفف کلمه nasal bone بوده و به استخوان بینی در جنین اشاره دارد.
عفونت گوش
تعریف علمی عفونت به رشد و تکثیر میکروبها بر روی زخم یا یک اندام از موجود زنده اشاره می کند , مشکل جدی تر زمانی اتفاق میافتد که عفونت در زخم یا اندام موجود زنده رشد کند و به صورت عامیانه کهنه شود و حتی بدتر از آن باکتری عامل عفونت وارد خون شده و در سرتاسر بدن پخش شود .
عامل عفونت می‌تواند انواع انگل، ویروس، پریون، باکتری، ویروئید و قارچ را شامل گردد.
علت عفونت گوش خارجی
شناگران بیشتر از دیگران در معرض عفونت گوش خارجی قراردارند , همچنین آلوده شدن گوش خارجی با اسپری مو یا درتماس با مایعات شیمیایی مانند شامپوها می تواند باعث عفونت و آسیب پذیری گوش خارجی شود . تمامی باکتری و قارچها برای ادامه حیات لزوما وابسته به آب نمی باشند و در حال حاضر قارچهای مختلفی در داخل گوش ما لانه گزیدند که در صورت فراهم شدن محیط مرطوب و خیس امکان رشد و نمو آنها به بالاترین حد ممکن می رسد .
سه باکتری خطرناک که در آب زندگی می کنند :
- لامبلیا ژیاردیا (Giardia Lamblia)
- کریپتوسپوریدیوم (Cryptosporidium)
- ای کولی (E. coli)
علت عفونت گوش میانی
عفونت گوش میانی شایعترین بیماری دوران کودکی و یکی از اصلی‌ترین علل مراجعه خانواده به پزشک است.
اصلی‌ترین عامل ابتلا به عفونت گوش میانی، اختلال عملکرد شیپور استاش است.
وظایف شیپور استاش عبارتند از:
- محافظت از گوش در برابر ورود میکروبها
- تخلیه ترشحات گوش میانی
- متعادل سازی فشار هوا بین فضای گوش میانی و نازوفارنکس
لوزه سوم در کودکان یکی از علتهای ابتلا به عفونت گوش ( اوتیت میانی ) می باشد .
عفونت گوش میانی ( اوتیت میانی ) چیست؟
عفونت گوش میانی یا اوتیت میانی زمانی اتفاق می افتد که عفونت ناشی از سرماخوردگی یا گلو درد به گوشهای می رسند که این عفونت می تواند ویروسی یا باکتریایی باشد .
علائم ابتلا به عفونت گوش میانی در کودکان عبارتند از :
- درد گوش
- مالیدن یا کشیدن گوش
- ترشح از گوش
- کم شنوایی
- اختلال تعادل
لوزه سوم و عفونت گوش میانی
لوزه سوم یکی از عوامل ایجاد عفونت در گوش میانی می باشد , لوزه های معمولی قابل رویت از طریق حلق دهانی می باشند . اما لوزه سوم در ناحیه حلق بینی قرار گرفته است و به طور معمول قابل رویت نمی باشد .
در کودکان بین 3 تا 6 سال بسیار بزرگ شدن لوزه سوم شایع می باشد و از آنجایی که لوزه سوم در مسیر راه تنفسی قرار گرفته است و از طرفی هم با حلق دهانی که راه ارتباطی با لوزه های غذایی می باشند می تواند عامل ابتلا و انتقال انواع ویروسها و باکتریها ودر نهایت عامل ایجاد عفونت در گوش میانی باشند .
بزرگ شدن لوزه سوم به خودی خود خطرناک نمی باشد و نیاز به درمان خاصی ندارد , اما در صورتی که لوزه سوم به میزانی بزرگ شود که فرد را دچار مشکلاتی نماید و به طور مثال باتنگ تر کردن سوراخهای پشت بینی عملا امکان تنفس از طریق بینی را مسدود نماید کار تشخیص و درمان زیر نظر پزشک متخصص گوش و حلق و بینی باید پیگیری شود .
علائم بزرگی لوزه سوم
- تنگ کردن سوراخهای پشت بینی و مسدود کردن تنفس از بینی
- صدای خر خر در خواب
- تو دماغی شدن صدا که اغلب در کودکان دیده می شود
- تغییر قیافه کودکان که در اصطلاح پزشکی به آنها آدنوئید فیس میگویند
- لبها به طرف بالا می رود در حدی که دندانهای آنها نمایان می شود که این پدیده بیشتر در کودکان دیده می شود .
- عفونتهای مکرر بینی , سینوس و گوشها
- کبودی زیر چشم
طولانی شدن زمان عفونت گوش میانی در اثر بزرگی لوزه سوم منجر به کاهش شنوایی در کودکان و آسیب به عصب شنوایی و احتمالا کاهش دائمی شنوایی می‌شود.
عفونت گوش داخلی
عفونت گوش داخلی که در اثر حمله ویروس به مایع داخل گوش اتفاق می افتد، گوش داخلی را دچار التهاب کرده و فرد احساس سرگیجه، تهوع، و تعریق می‌کند.
گوش داخلی دارای پیچیدگیها و حساسیتهای خاصی می باشد به دلیل اینکه گوش یکی از اندامها می باشد که به حفظ تعادل بدن کمک می کند ودر صورت عفونی شدن آن فرد دچار سرگیجه و عدم تعادل می شود .
یکی دیگر از بیماریهایی که گوش را درگیر می کند بیماری منیر (Menier) است . بیماری منیر به دلیل عدم درمان به موقع عفونت گوش و سرایت عفونت به مننژ و مغز است که عملا گوش داخلی را هدف می گیرد و از سرایت عفونت گوش به ناحیه مننژ ایجاد می‌شود.
همانطور که پیشتر گفته شد یکی از عوامل عفونت گوش , لوزه سوم می باشد در ادامه بررسی گوش و حلق و بینی به سراغ حلق می رویم و اهمیت لوزه ها از جمله لوزه سوم که در راندمان سیستم دفاعی بدن نقش مهمی دارد بیشتر صحبت خواهیم کرد .
حلق
حلق از 3 قسمت تشکیل شده:
- حلق دهان یا اوروفارنکس
- حلق حنجره‌ای یا هیپوفارنکس
- حلق بینی یا نازوفارنکس
لوزه سوم در مسیر حلق بینی
لوزه سوم در بالای لوزه ها و در پشت بینی در مسیر حلق بینی قرار گرفته است .
لوزه سوم در کنا ر چهار بافت دیگر که عبارتند از لوزه های چپ و راست، قاعده زبان و لوزه سوم در نوزادی به عنوان یک سپر دفاعی در مقابل عفونت انسان محافظت می کنند .
لوزه سوم و سیستم دفاعی بدن
لوزه سوم در بالای لوزه ها و پشت بینی قرار گرفته است. آنها از زمان تولد تا چهار سالگی بزرگتر شده و پس از آن به تدریج کوچکتر می شوند و در دوران بزرگسالی به طور کلی ناپدید می شوند. اما چناچه بزرگی لوزه سوم در حدی باشد که باعث اختلال در تنفس کودکان از طریق بینی شود می بایست کارهای درمانی موثر زیر نظر متخصص گوش و حلق و بینی انجام و پیگیری شود .
لوزه سوم و آپنه خواب
گاهی مواقع لوزه چپ و راست و لوزه سوم به حدی بزرگ می شوند که باعث قطع موقت تنفس درخواب می شوند که به این اتفاق آپنه خواب می گویند البته آپنه خواب به دلیل قطع تنفس می تواند به دلایل دیگری هم رخ دهد که به طور مفصل در صفحه ای دیگر به آن خواهیم پرداخت .
عفونت گلو
عفونت گلو یا گلودرد چرکی به وسیله باکتریهایی از نوع استرپتوکوک ایجاد می شود که به نام گلو درد نوع استرپتوکوکی شناخته می شود .
گلودرد استرپتوکوکی دهان و لوزه‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد , گلودرد استرپتوکوکی می تواند بر روی حنجره تاثیر بگذارد و صدای خروجی را به شکل محسوسی تغییر دهد و به علت التهابی که در گلو ایجاد می کند عملا بلع غذا و نوشیدن مایعات را با دشواری مواجه می کند .
شانه های گلو درد چرکی چیست ؟
- گلو درد و سوزش در ناحیه گلو به خصوص در هنگام قورت دادن غذا
- تب
- تورم و دردناک شدن غدد لنفاوی در ناحیه گردن
- احساس خستگی و کوفتگی بدن
- لوزه ها متورم شده و اغلب با نقاط چرکی پوشیده می شوند .
- ناحیه سقف دهان قرمز رنگ و ملتهب می شوند .
درمان عفونت گلو ( گلو درد ) با آنتی بیوتیک
آنتی بیوتیک ازجمله راهکارهای درمان فرد مبتلا به گلودرد استرپتوکوکی می باشد . اما استفاده خود سرانه و بدون نسخه پزشک آن به هیچ وجه توصیه نمی شود .
آنتی‌بیوتیک‌هایی مانند سفالوسپورین‌ها، ماکرولیدها، پنی‌سیلین‌ها و فلوروکینولون‌ها نسبت به سایر آنتی‌بیوتیک‌ها مشکلات بیشتری ایجاد می‌کنند.
به دلیل عوارض داروهای شیمیایی و آنتی بیوتیک ها راهکارهای درمان خانگی نیز در درمان عفونت گلو این روزها مورد توجه قرار گرفته است اما در شرایط حاد شدن عفونت عاقلانه ترین کار مرجع قراردادن یک متخصص گوش و حلق و بینی مجرب می باشد مخصوصا درباره نوزادان و کودکان که شرایط بیماری خود را به خوبی نمی توانند توضیح دهند.
بیماریهای مشترکی وجود دارند که باعث ایجاد عفونت و التهاب در سه عضو گوش و حلق و بینی می شوند مانند سینوزیت , عفونت لوزه سوم , سرماخوردگی , آنفلونزا , که در ادامه در کنار عملهای زیبایی بینی و مزیتها و مخاطراتی که برای انسان به وجود می آورند در این صفحه یا صفحات مرتبط دیگر به تفصیل بررسی خواهند شد .
بینی اصلی ترین راه تنفسی
بینی اصلی ترین راه تنفسی برای موجودات زنده می باشد علاوه براین حس بویایی که یک توانایی گرانقدر می باشد از طریق همین مجرای تنفسی انجام می شود .
بیماریهایی که می تواند سبب کیپی و گرفتگی بینی شوند عبارتند از :
- سرماخوردگی یا آنفلونزا
- سینوزیت
- التهاب یا بزرگ شدن بیش از حد لوزه سوم
- آلرژی یا حساسیت فصلی
- آسیب به اسکلت بینی یا شکستگی بینی
- کوچک شدن سوراخهای پشت بینی بعد از عمل جراحی زیبایی بینی
چه زمانی نیاز به عمل زیبایی بینی داریم ؟
- بزرگ کردن بینی
- کوچک کردن بینی
- برداشتن قوز بینی
- عمل بینی گوشتی
- جراحی انحراف بینی
- عمل بینی استخوانی
- پلیپ بینی
- کوچک کردن سوراخ های بینی
- تغییر زاویه بینی نسبت به لب بالا
