روانپزشکی

علت کابوس شبانه و علل روحی و جسمی آن

دلایل مختلفی مانند استرس , تنشهای عصبی , ضربه های احساسی و عاطفی و همینطور سبک زندگی غیر سالم برای کابوس های شبانه مطرح باشند که هر کدام از مسائی مطرح شده می تواند به شکل کابوس خاص با ویژگی های متفاوت در خواب شما دیده شوند .

علت کابوس شبانه

کابوس شبانه ممکن است سراغ هر فردی برود. پریدن ناگهانی از خواب همراه با عرق، تپش تند قلب و ترس شدید از علائم کابوس شبانه است. فرد به سرعت از خواب بلند می شود و در رختخواب می نشیند، ترسی عجیب سراسر وجود او را فرا می گیرد. هر فردی ممکن است در معرض کابوس های شبانه باشد.

مهم ترین نکته برای چنین افرادی این است که باید از تکرار بروز این کابوس جلوگیری کنند. برطرف کردن کابوس شبانه بستگی به شناخت عامل ایجاد کننده آن دارد. کابوس شبانه باعث می شود تا کیفیت خواب به شدت پایین بیاید و فرد در معرض آسیب های روانی و جسمی قرار گیرد. دیدن کابوس معمولا غیر طبیعی نیست اما تکرار آن می تواند نگران کننده باشد.

تحقیقات در بخش روانشناسی کالج بیکن نشان می دهد که زنان نسبت به مردان بیشتر دچار کابوس شبانه می شوند.

سن شروع کابوس 4 تا 6 سالگی است و شیوع آن در سن 12 سالگی بیشتراست. کابوس های هر فرد به وضعیت روانشناختی او بستگی دارند و آیینه رفتارهای روانی او هستند. افراد در معرض تنش های روانی بیشتر دچار کابوس های شبانه می شوند.

علل روانشناختی بروز کابوس 

علل مختلفی می توانند باعث بروز کابوس شبانه شوند. علل روانشناختی را شاید بتوان مهم ترین علت بروز کابوس های شبانه دانست. استرس های شغلی، مرگ آشنایان و دوستان، تماشای فیلم یا مجلات ترسناک از جمله مهم ترین علل روانشناختی محسوب می شوند. دعواهای خانوادگی و تعارض های درون خانواده نیز ممکن است در بروز کابوس های شبانه تاثیر داشته باشد.  بیماری قلبی، کبدی و کلیوی از جمله بیماری هایی است که ممکن است با کابوس همراه باشند. از دیگر علل بروز کابوس شبانه می توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • مصرف غذاهای چرب و سنگین در شب
  • مصرف داروهایی از جمله داروهای کنترل فشار خون، پارکینسون و ضدافسردگی
  • استعمال دخانیات
  • مصرف سیگار و الکل
  • بیماری های اختلال شخصیت

آپنه خواب و کابوس شبانه

آپنه خواب یا وقفه تنفسی در خواب که سبب اختلال در اکسیژن رسانی به بدن انسان از جمله مغز می شود ممکن است فرد را دچاراختلال عمیق خواب و همچنین دیدن خوابهای آشفته نماید . وقفه تنفسی عوارضی را برای شخص به جا خواهد گذاشت از جمله سردرد بعد از خواب , تغییرات خلق و خو و به طور کل می تواند با نشانه های روانپزشکی همراه باشد که جهت مشاهده کامل اطلاعات مقاله عوارض آپنه خواب را پیشنهاد می کنیم که بخوانید .

درمان کابوس شبانه

درمان کابوس شبانه معمولا دارویی نیست و بیشتر به تغییر سبک زندگی بر می گردد با این وجود در این مطلب سعی خواهیم کرد انواع درمان کابوس شبانه را دکر کنیم .

درمان پزشکی

کابوس ها می توانند همراه با بیماری زمینه ای باشند. همانگونه که در بالا اورده ایم در برخی از بیماری ها از جمله بیماری های فشارخون، پارکینسون و افسردگی ممکن است کابوس از عوارض آن باشد. در این موارد پزشک سعی می کند با برطرف کردن علت زمینه ای به درمان کابوس شبانه کمک کند.

مطالعات جدید پژوهشگران نشان می دهد که وجود نشانه های اختلال در خواب ، استرس و افسردگی ، نقشی مستقیم در بروز کابوس های شبانه داشته و سبب تکرار کابوس در طول خواب افراد می شود .

درمان استرس یا اضطراب

یکی از علل اصلی بروز کابوس شبانه را می توان استرس و اضطراب فرد در زندگی روزمره دانست. استرس های شغلی، زندگی و استرس  در روابط از جمله این علت ها می باشند. در چنین مواردی پزشک یا روانپزشک سعی در کنترل استرس و اضطراب و برطرف کردن آن دارد. تکنیک های کاهش استرس، روان درمانی و مراجعه به متخصص سلامت از راهکارهای پیشنهادی است.

هورمونهای موثر در چرخه خواب و بیداری

ملاتونین و دوپامین دو هورمون موثر در چرخه خواب و بیداری می باشند ، ملاتونین که به اندازه یک نخود در وسط مغز قرار دارد در زمان تاریکی فعال شده و در خون جاری می شود و در داشتن خواب راحت مو ثر است ، همچنین به تحقیق دانشمندان در هنگام صبح و با ترشح هورمون دوپامین که باعث کاهش ملاتونین می شود ،  بدن ” بیدار ” می شود .

درمان مرور ذهنی تصاویر

برخی از کابوس ها ناشی از اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) می باشند. درمان مرور ذهنی تصاویر در این گروه افراد استفاده می شود. در درمان مرور ذهنی تصاویر، شما در زمان بیداری به نحوی پایان کابوس های خود را تغییر می دهید که دیگر تهدیدکننده نباشند. سپس پایان جدید را در ذهن خود مرور می کنید. این روش فراوانی کابوس ها را کاهش می دهد.

دارو درمانی

دارو درمانی به ندرت برای کابوس شبانه استفاده می شود. دارو درمانی در مواردی که کابوس شبانه از عوارض اختلال استرس باشد ممکن است مورد استفاده قرار گیرد. از داروهای کنترل کننده استرس و اضطراب برای کاهش و کنترل کابوس شبانه استفاده می شود.

کابوس شبانه در مردان کمتر از زنان می باشد

تحقیقات در بخش روانشناسی کالج بیکن نشان می دهد که زنان نسبت به مردان بیشتر دچار کابوس شبانه می شوند. محققان علت این امر را در اضطراب بیشتر زنان نسبت به مردان می دانند. کابوس شبانه در اکثر مواقع ناشی از اضطراب ها و استرس های زندگی روزمره است. از جهتی دیگر زنان بیشتر از مردان نسبت به کابوسشان حرف می زنند و ممکن است مردان نیز به اندازه زنان کابوس ببینند ولی در مورد آن حرف نمی زنند.

پیشگیری و کنترل کابوس شبانه

مهم ترین راه  درمان کابوس شبانه , کنترل و پیشگیری از بروز آن است. در ادامه برخی از راه های پیشگیری از بروز کابوس شبانه آورده شده است:

کاهش استرس

استرس نقش عمده ای در بروز کابوس شبانه دارد. در طول روز زمانی را به کاهش دادن استرس خود اختصاص دهید.از روش هایی مانند دعا کردن، یوگا و مدیتیشین برای آرام سازی ذهن استفاده کنید .

فعالیت هایی از جمله مطالعه کردن، دویدن و ورزش کردن و اختصاص وقت بیشتر برای خانواده را در برنامه روزانه خود داشته باشید. قبل از خواب از حمام داغ استفاده کنید. حمام داغ در کاهش استرس موثر است . در مورد داروهای مصرفی خود با پزشک مشورت کنید. برخی از داروها باعث بروز کابوس شبانه می شوند.

بهبود وضعیت خواب

کابوس می تواند باعث محرومیت از خواب شود و بالعکس محرومیت از خواب نیزمی تواند باعث بروز کابوس شبانه شود.  اقدامات زیر را جهت بهبود کیفیت خواب انجام دهید:

  • آرام کردن محیط اتاق خواب
  • مرتب کردن محیط اتاق خواب
  • تاریک کردن به اندازه کافی و حفظ دمای مناسب اتاق
  • قبل از خواب فعالیت فیزیکی داشته باشید و با خستگی به رختخواب بروید.
  • قبل از خواب ازمصرف کافئین، نیکوتین و یا دخانیات حوددداری کنید.

تغییر دادن کابوس

تغییر دادن کابوس موثرترین راه پیشنهادی برای کنترل کابوس شبانه است. فرد می تواند با تمرین سعی کند کابوس خود را تغییر دهد. تغییر دادن نتیجه کابوس باعث می شود تا کابوس برایتان ترسناک و رعب آور نباشد. این توانایی در برخی از افراد بسیار سریع تر از بقیه اتفاق می افتد.

صحبت کردن با کسی در مورد خواب هایتان

صحبت کردن در مورد خواب با فردی که مورد اعتمادتان است باعث می شود تا تخلیه احساسی شوید. برایشان در مورد علت ترس در خواب توضیح دهید. یادداشت کردن خواب در دفتر نیز می تواند موثر باشد. صحبت کردن با دیگری و تخلیه احساس و آرامش بخشیدن از طرف او می تواند تاثیر زیادی بر کنترل کابوس شبانه داشته باشد.

افکار خوشحال کننده را در خود تقویت کنید

قیل از خواب به مسائل خوشحال کننده فکر کنید. افکار منفی تاثیر زیادی بر بروز کابوس شبانه دارند. در مورد فعالیت های هنری مورد علاقه،مسائل ورزشی و دیگر مسائل خوشحال کننده فکر کنید. به بازیگر یا شخصیت ورزشی مورد علاقه خود فکر کنید. بر اهداف خود تمرکز کنید و خود را در حال دستیابی به این اهداف تصور کنید.

یکی از عوامل موثر در شادی و سرخوشی فرد هورمون دوپامین می باشد . که راهکارهای مختلفی برای ترشح این هورمون وجود دارد از جمله ورزش کردن منظم ، گوش دادن به موسیقی ، مصرف برخی غذاها و همچنین در صورت تشخیص پزشک متخصص استفاده از قرص و مکمل ها که قطعا دوز مصرفی آن حائز اهمیت می باشد .

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا