پزشکی

پروتئینوری چیست و چه علائم و عوارضی را به همراه دارد

پروتئینوری افزایش سطح پروتئین در ادرار است ،که این وضعیت می تواند نشانه ای از آسیب کلیه باشد . اما اینکه چه علائم و عوارضی دارد را در ادامه به طور کامل بررسی خواهیم کرد .

نقش و فواید پروتئین برای بدن چیست

پروتئین به عنوان بخش مهمی از یک رژیم غذایی سالم نقش تعیین کننده را دربدن ایفا می کند .

پروتئین ها از بلوک های شیمیایی به نام اسیدهای آمینه ساخته شده اند .بدن شما از اسیدهای آمینه برای ساخت و ترمیم ماهیچه ها و استخوان ها و ساخت هورمون ها و آنزیم ها استفاده می کند. آنها همچنین می توانند به عنوان منبع انرژی مورد استفاده قرار گیرند.

علائم پروتئینوری چیست

مقدار طبیعی پروتئین در ادرار کمتر از 150 میلی گرم در روز است. سطوح بالای پروتئین در ادرار با کاهش سریع عملکرد کلیه مرتبط است . علائم پروتئینوری عبارتست از :

  • مشکل در ادرار کردن
  • تکرر ادرار به خصوص در شب
  • تهوع و استفراغ
  • از دست دادن اشتها
  • تورم در دست و پا
  • خستگی
  • خارش

موارد گفته شده همچنین از علائم بیماری مزمن کلیه هستند. هر فردی که این علائم، به ویژه ادرار کف آلود و تورم را تجربه می کند، باید فورا به پزشک مراجعه کند.

دیابت و فشار خون بالا می توانند به کلیه ها آسیب برساند و علت شماره یک و دو بیماری کلیوی می باشند .با توجه به روند رو به افزایش دیابت، شیوع پروتئینوری در حال گسترش است .در ادامه به بررسی علت و بیماریهای دیگر زمینه ساز پروتئینوری خواهیم پرداخت .

پروتئینوری در میان زنان و مردان

شیوع پروتئینوری در میان مردان 2 برابر زنان می باشد . همچنین بیماریهای اولیه و ثانویه کلیه نیز در میان مردان بیشتر شایع می باشد .

با توجه به افزایش بروز فشار خون و دیابت با افزایش سن، پروتئینوری پایدار و میکروآلبومینوری افزایش متوسط سطح آلبومین در ادرار  نیز با افزایش سن افزایش می یابد.

سایر بیماری ها و شرایط پزشکی بالقوه مضر کلیه

سایر بیماری ها و شرایط پزشکی بالقوه مضر کلیه که می توانند منجر به پروتئینوری شوند عبارتند از:

  • اختلالات ایمنی مانند لوپوس و سندرم Goodpasture
  • التهاب حاد کلیه (گلومرولونفریت)
  • سرطان سلول های پلاسما (مولتیپل میلوما)
  • همولیز داخل عروقی که از بین رفتن گلبول های قرمز و آزادسازی هموگلوبین در جریان خون است.
  • بیماری قلب و عروقی
  • مسمومیت
  • ضربه
  • سرطان کلیه
  • نارسایی احتقانی قلب

همچنین، بیماری های مزمن و جدی دیگری نیز هستند که می توانند منجر به پروتئینوری شوند .در بسیاری از موارد، پروتئینوری ناشی از شرایط پزشکی نسبتاً خوش خیم (غیر سرطانی) یا موقت است.

بیماریهای و اختلالات کلی که باعث پروتئینوری می شوند در 3 دسته کلی طبقه بندی می شوند که عبارتند از :

  • اختلال عملکرد گلومرولی
  • بیماری توبولو بینابینی
  • پروتئینوری سرریز

عوامل افزایش پروتئین در ادرار

از جمله عوامل افزایش پروتئین در ادرار می توان به چاقی ، سن بالای 65 سال و بیماریهای کلیوی اشاره کرد . برخی افراد هم دچار نوعی اختلال هستند که در حالت ایستاده پروتئین بیشتری وارد ادرار می کنند ، و در حالت خوابیده میزان پروتئین کمتر می شود .

چه چیزی باعث پروتئینوری می شود

ورود بیش از حد پروتئین به ادرار می تواند ناشی از کم آبی بدن، التهاب و فشار خون پایین باشد ، که این حالت موقتی و گذرا است .

ورزش یا فعالیت شدید، استرس عاطفی، آسپرین تراپی و قرار گرفتن در معرض سرما نیز می تواند باعث ایجاد پروتئینوری شود. علاوه بر این، سنگ کلیه در مجاری ادراری می تواند باعث پروتئینوری شود.

پروتئین چگونه وارد ادرار می شود؟

اگر کلیه ها به درستی کار نکنند، پروتئین وارد ادرار می شود. به طور معمول، گلومرول ها، که حلقه های کوچکی از مویرگ ها (رگ های خونی) در کلیه ها هستند، مواد زائد و آب اضافی خون را فیلتر می کنند.

گلومرول ها مانند یک صافی عمل کرده و پروتئین موجود در ادرار را مجددا به بدن باز می گردانند . اگر در عملکرد این فیلتر کننده خللی ایجاد شود ، درنهایت پروتئین بیشتر از 150 میلی گرم ( حد مجاز و استاندارد ) از طریق ادرار از بدن دفع می شود .

تاثیر فشار خون بالا در عملکرد کلیه ها

فشار خون بالا می تواند رگ های خونی را منقبض و باریک کند که در نهایت باعث آسیب و ضعیف شدن آنها در سراسر بدن از جمله در کلیه ها می شود. باریک شدن باعث کاهش جریان خون می شود.

اگر رگ های خونی کلیه های شما آسیب دیده باشد، ممکن است دیگر به درستی کار نکنند. هنگامی که این اتفاق می افتد، کلیه ها قادر به حذف تمام مواد زائد و مایعات اضافی از بدن شما نیستند. مایع اضافی در رگ‌های خونی می‌تواند فشار خون شما را حتی بیشتر افزایش دهد، چرخه معیوب خطرناکی که در نهایت منجر به آسیب و نارسایی بیشتر کلیه ها خواهد شد .

از جمله کسانی که بیشتر در معرض فشار خون بالا یا بیماری کلیوی هستند می توان به موارد زیر اشاره کرد :

  • کسانی که دارای فشار خون بالا هستند ( در اینصورت احتمال آسیب به کلیه ها وجود دارد )
  • افراد دچار نارسایی در یک یا هردو کلیه ( در این وضعیت چرخه معیوب افزایش فشار خون و آسیب مجدد به کلیه ها شکل می گیرد )
  • افراد مسن که مستعد فشار خون بالا هستند ( به دلیل افزایش سن رگها دچار ضخامت می شوند )
  • اعضای خانواده شما دچار فشار خون بالا هستند .
  • سبک زندگی ناسالم ( تغذیه ناسالم ، کشیدن سیگار ، مصرف الکل ، عدم تحرک و استرس مزمن )

موارد گفته شده از شایع ترین دلایل فشار خون بالا و یا آسیب به کلیه ها می باشند . که در صورت عدم کنترل و مزمن شدن به ایجاد وضعیت پروتئینوری و یا تشدید آن دامن بزنند .

علائم فشار خون بالا و بیماری کلیوی چیست

اکثر افراد مبتلا به فشار خون بالا علائمی ندارند. در موارد نادر، فشار خون بالا می تواند باعث سردرد شود.

CKD اولیه نیز ممکن است علائمی نداشته باشد. با بدتر شدن بیماری کلیوی، برخی از افراد ممکن است تورم داشته باشند که ادم نامیده می شود. Edema زمانی اتفاق می افتد که کلیه ها نتوانند از شر مایعات و نمک اضافی خلاص شوند. Edema یا ورم می تواند در پاها، مچ پاها یا در کمتر مواقع در دست ها یا صورت رخ دهد.

دیابت و سابقه خانوادگی نارسایی کلیه

بیماریهای متعددی می توان نام برد که در عملکرد کلیه ها خلل ایجاد نمایند . علاوه بر فشار خون بالا که پیشتر عنوان شد ، می توان به 2 عامل دیگر که خطر ابتلا به بیماری کلیوی را افزایش می دهند اشاره نمود ، که عبارتند از :

  • دیابت
  • سابقه خانوادگی نارسایی کلیه

دیابت عامل اصلی بیماری کلیوی است. از هر 3 بزرگسال مبتلا به دیابت، 1 نفر به بیماری کلیوی مبتلا است .

بیماری کلیه دیابتی چیست

بیماری کلیوی دیابتی نوعی بیماری کلیوی است که در اثر دیابت ایجاد می شود .

وظیفه اصلی کلیه ها فیلتر کردن مواد زائد و آب اضافی از خون شما برای تولید ادرار است. کلیه های شما همچنین به کنترل فشار خون و تولید هورمون هایی که بدن برای سالم ماندن به آن نیاز دارد کمک می کند.

آسیب کلیوی ناشی از دیابت معمولاً به کندی و در طی سالیان متمادی رخ می دهد. شما می توانید برای محافظت از کلیه ها و جلوگیری یا به تاخیر انداختن آسیب کلیه اقدامات لازم را انجام دهید.

نام های دیگر بیماری کلیه دیابتی چیست؟

بیماری کلیوی دیابتی DKD، بیماری مزمن کلیه، CKD، بیماری کلیوی دیابت یا نفروپاتی دیابتی نیز نامیده می شود.

تشخیص بیماری کلیوی دیابتی چگونه است

متخصصان مراقبت های بهداشتی از آزمایش خون و ادرار برای بررسی بیماری کلیوی دیابتی استفاده می کنند. متخصص مراقبت های بهداشتی شما ادرار شما را از نظر آلبومین بررسی می کند و همچنین آزمایش خون انجام می دهد تا ببیند که کلیه ها چقدر خون شما را فیلتر می کنند.

دیابت چگونه باعث بیماری کلیوی می شود؟

گلوکز خون بالا که قند خون نیز نامیده می شود، می تواند به رگ های خونی در کلیه های شما آسیب برساند. وقتی رگ های خونی آسیب می بینند، به خوبی کار نمی کنند. بسیاری از افراد مبتلا به دیابت نیز دچار فشار خون بالا می شوند که می تواند به کلیه های شما نیز آسیب برساند. در مورد فشار خون بالا و بیماری کلیوی بیشتر بدانید.

درمان پروتئین در ادرار

پروتئینوری در ادرار اگر خفیف تشخیص داده شود و یا مدت کوتاهی به طول بیانجامد شاید نیاز به درمان خاصی نداشته باشد . اما از آنجایی که پروتئینوری نشانه یک بیماری دیگر است ، در صورت طولانی شدن باید مورد پیگیری جدی قرار بگیرد .اما درمان بیماری کلیوی قبل از اینکه منجر به نارسایی کلیه شود بسیار مهم است

اگر دیابت و فشار خون دارید پزشک ممکن است برای شما دارو تجویز کند . در میان داروهای فشار خون 2 نوع متداولترین مصرف را دارند که عبارتند از :

  • مهارکننده های ACE (مهارکننده های آنزیم مبدل آنژیوتانسین)
  • ARB ها (مسدود کننده های گیرنده آنژیوتانسین)

باید در نظر داشته باشید که تجویز داروها به صلاحدید پزشک متخصص براساس نوع و دوز مصرفی دارو می تواند تفاوت هایی را با هم داشته باشند .

منبع
National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney DiseasesNational Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا