پوست و مو و زیبایی

چرخه طبیعی رشد مو

مهمترین عامل ریزش مو بعد از ژنتیک گردش جریان خون ضعیف در بدن و نرسیدن اکسیژن و مواد غذائی مورد نیاز برای رشد مو و همچنین برخی از بیماریهایی می باشند که چرخه طبیعی رشد مو را دچار مشکل می کنند .

علت ریزش مو و درمان آن

روزانه حدود ۱۰۰ تار مو از سر یک فرد کم می شود. این حجم از ریزش مو کاملا طبیعی است و موهای جایگزین به سرعت رشد می کنند. مو در همه نقاط بدن از جمله سر وجود دارد.

موی سر در ظاهر زیبا تاثیر دارد. امروزه ریزش مو امری بسیار شایع است و بسیاری از افراد با این مشکل دست و پنجه نرم می کنند. مو از پروتئینی به نام کراتین ساخته می شود و در فولیکول های مو در لایه خارجی پوست رشد می کند.

در سر یک انسان به صورت طبیعی حدود ۱۰۰ هزار تا ۱۵۰هزار تار مو وجود دارد. آمارها نشان می دهد که ۵۰ درصد افراد بالای ۵۰ سال از ریزش مو رنج می برند.  ریزش مو و یا آلوپسی که اصطلاح پزشکی آن است یک مشکل عمده در بین نسل جوان نیز می باشد.  در این مطلب سعی داریم به بررسی علل ریزش مو و درمان آن بپردازیم

چرخه طبیعی رشد مو

ریزش مو و جایگزینی آن در طول عمر ادامه دارد  به صورت روزانه اتفاق می افتد. چرخه طبیعی رشد مو شامل موارد زیر می باشد:

مرحله آناژن یا مرحله رشد

مرحله فعال رشد مو می باشد. در فاز آناژن، سلول ها در ریشه مو به سرعت در حال تقسیم شدن می باشند. موی قدیمی به علت وجود موی جدید، از بالای فولیکول خارج می شود. هر ۲۸ روز یک بار در مرحله آناژن، مو به طول یک سانتی متر رشد می کند.  طول مدت آناژن حدود ۲ تا ۶ سال است.

موی برخی از افراد ازحد معینی بلند تر نمی شود. این را باید در آناژن کوتاه این مو دانست. افراد با موی بلند از آناژنی با مدت طولانی تری برخوردارند. به عنوان مثال موی دست و پا بسیار کوتاه می باشد و رشد آنها از حدی بیشتر نیست زیرا دارای آناژن کوتاهی در حدود ۳۰ تا ۴۵ روز هستند. مو فقط در فاز آناژن رشد می کند و با ورود به مرحله بعد دیگر رشدی ندارد. طول مدت آناژن نسبت به دو مرحله دیگر بسیار طولانی تر است.

مرحله کاتاژن یا مرحله میانی

مو در مرحله کاتاژن رشدی ندارد. به عبارت دیگر مو در این مرحله آماده افتادن می شود و باید جای خود را به موی جدید دهد. فاز کاتاژن یک فاز موقتی است و دوره آن کوتاه است. کاتاژن حدود دو تا سه هفته به طول می انجامد و حدود سه درصد موها در این مرحله قرار دارند.  غلاف خارجی ریشه مو در این مرحله چروکیده می شود و مو عملا رشدی ندارد. در این مرحله  انتهای مو شبیه به انتهای چماق است.

تحقیقات منتشر شده در مجله plos Biology نشان داد که استفاده از داروهای ضد پوکی استخوان می تواند در درمان طاسی و کچلی موثر باشد.

مرحله تلوژن یا مرحله استراحت

مو در این مرحله در فاز استراحت قرار دارد. تلوژن برای موهای سر در حدود ۱۰۰ روز به طول می انجامد و این مدت برای موهای ابرو و مژه و دست و پا طولانی تر است. ۶ تا ۸ درصد موها در مرحله تلوژن قرار دارند. فولیکول مو در این فاز در حال استراحت قرار دارد. مو در این فاز از فولیکول خارج می شود و ماده سفید رنگ سخت و محکمی در ریشه مو ظاهر می شود. حدود ۲۵ تا ۱۰۰ تار مو در طول روز در فاز تلوژن قرار دارند و ریزش طبیعی دارند.

در پایان این مرحله فولیکول مو مجددا آماده ورود به فاز آناژن و ساخت یک موی جدید هست. ۷۰ تا ۸۰ درصد موها در فاز آناژن و ۱۰ درصد در فاز تلوژن قرار دارند.

علل ریزش مو

ریزش مو به صورت طبیعی امری عادی است و نباید نگران شد. ولی عوامل متعددی باعث ریزش موی غیر طبیعی و زیاد می شوند که در زیر به برخی از آنها اشاره می کنیم:

بیماری ها و مشکلات سلامت مو

برخی از بیماری ها ممکن است باعث ریزش مو شوند. شیمی درمانی در اکثر اوقات باعث ریزش غیر طبیعی مو می شود. بیماری های مانند کم کاری یا پرکاری تیروئید، لوپوس و عفونت های قارچی مانند تینئا کاپبتیس نیز می توانند باعث ریزش مو شوند.

 ضربه مو یا کشیدن مو

برخی از مدل های مو می توانند باعث کشیده شدن و ضربه به ساختار مو شوند. مدل های از قبیل دم اسبی می تواند منجر به ریزش مو ناشی از آلوپسی کششی شود.

کمبود آهن و ریزش مو

کمبود آهن ناشی از کمبود گلبول قرمز در خون می باشد. گلبول های قرمز وظیفه اکسیژن رسانی به بافت ها را بر عهده دارند. کمبود آهن در دوران بارداری شایع تر است. عدم اکسیژن رسانی به مو نیز می تواند باعث ریزش مو شود.

طاسی منطقه ای

طاسی منطقه ای یا آلوپسی آره آتا  یک بیماری خودایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به فولیکول های مو حمله و باعث نابودی آنها می شوند.مردان و زنان به یک میزان تحت تاثیر این بیماری قرار می گیرند. علت این بیماری شناخته شده نیست ولی گروهی از دانشمندان شروع آن را از استرس می دانند.

ریزش موی ارثی

به ارث بردن ژن ریزش مو می تواند از طریق پدر، مادر یا هر دو باشد. ریزش موی ارثی با نام آلوپسی آندوژنتیک شناخته می شود. اگر فرد ژن این بیماری را از هر دو والد به ارث ببرد احتمال بیشتری دارد که به این بیماری مبتلا شود.

تلوژن افلوویوم و ریزش مو

تلوژن افلوویوم پدیده ای است که به دنبال بارداری، جراحی، کاهش وزن شدید ناگهانی و استرس رخ می دهد. در این بیماری مو به سرعت از فاز رشد وارد فاز استراحت می شود و سپس وارد فاز ریزش می شود و روند طبیعی رشد خود را طی نمی کند. این پدیده ممکن است از عوارض جانبی مصرف داروهای ضد افسردگی نیز باشد. افراد مبتلا به این بیماری به صورت روزانه موقع حمام یا سشوار و شانه زدن تعداد زیادی از موهای خود را از دست می دهند.

کرم حلقوی ring worm و ریزش مو

در مواقعی این نوع از کرم حلقوی به صورت قارچ به پوست سر حمله می کند . منجر به ریزش مو می شود. ریزش مو در این حالت به صورت تکه های گرد همراه با خارش می باشد.  در چنین مواقعی پزشک با استفاده از داروی ضدقارچ سعی در درمان دارد.

زایمان و ریزش مو

افراد معمولا بعد از زایمان احساس می کنند که موهای آنها در حالت بارداری پر پشت تر و بهتر بوده است و بعد از زایمان ریزش غیر طبیعی مو دارند. این امر را می توان به علت وجود سطح بالای هورمون ها در دوران بارداری دانست که از ریزش موها در حالت استراحت جلوگیری می کند ولی بعد از تولد هورمون ها به سطح عادی بازگشته و موهایی که در حالت استراحت هستند و تعداد آنها نیز زیاد می باشد به سرعت شروع به ریزش می کنند و فرد با نگرانی خاصی احساس می کند به ریزش موی شدید گرفتار شده است.

بازگشت میزان ریزش مو به حالت طبیعی بعد از زایمان ممکن است گاها تا حدود دو سال نیز طول بکشد.

مصرف دارو و ریزش مو

برخی از داروهای دوران بارداری می توانند باعث ریزش مو شوند. داروهای دیگری از جمله داروهای رقیق کننده خون نیز می توانند باعث ریزش مو شوند.

افرادی که فشار خون بالا دارند و معمولا از دارو استفاده می کنند ممکن است در برهه ای از زمان دچار ریزش مو شوند. داروهای تجویز شده برای بیماری های قلبی، آرتروز و افسردگی نیز می توانند از علل ریزش مو باشند.

رژیم غذایی سخت و ریزش مو

گاهی افراد با رژیم های غذایی سخت در پی کاهش وزن سریع می باشند. معمولا یکی از عوارض این کار ریزش مو می باشد. ریزش مو در این هنگام به صورت موقتی است و بعد از بازگشت رژیم غذایی به حالت عادی ریزش مو نیز کنترل و طبیعی می شود. مصرف بالای ویتامینA و عدم دریافت کافی پروتئین می تواند باعث ریزش مو شود .

درمان ریزش مو

درمان ریزش مو بستگی به عوامل زمینه ای ایجاد کننده آن دارد. برای درمان موثرتر باید ابتدا علت ریزش مو مشخص شود و سپس درمان متناسب انتخاب گردد. پزشک متخصص ابتدا با بررسی وضعیت فرد سعی در شناسایی عامل ریزش مو و سپس روش درمانی مناسب دارد.

درمان دارویی ریزش مو

ماینوکسیدیل موضعی

ماینوکسیدیل موضعی باعث تحریک رشد موهای جدید می شود و از ریزش و نازک شدن مو جلوگیری می کند. این دارو به صورت کف یا مایع تولید می شود و توصیه می شود بدون نسخه پزشک و خودسرانه مصرف نشود. میزان مصرف این دارو به صورت دوبار در طول روز می باشد و بهتر است دارو مستقیما بر روی پوست سر مالیده شود

فیناستراید خوراکی

فیناستراید خوراکی نیز یکی دیگر از داروهای تجویزی برای ریزش مو است که در مردان و زنان قابل تجویز است. این دارو سرعت ریزش مو را کاهش می دهد. عملکرد دارو بدین گونه است که باعث جلوگیری از تولید هورمونی می شود که باعث از بین رفتن فولیکول های مو می شود. این دارو به صورت خوراکی و یک بار در طول روز مصرف می شود

داروهای آنتی آندروژن ها

داروهای آنتی آندروژن ها مانع از فعالیت هورمون های آندروژن می شوند. آندروژن ها هورمون های جنسی هسند که باعث از بین رفتن فولیکول های مو می شوند. این دارو حتما باید با تجویز پزشک مصرف شود و مصرف آن باید به صورت دراز مدت باشد زیرا تاثیر این دارو معمولا چهار ماه بعد از مصرف نمایان می شود.

داروهای کورتیکو استروئید

در بیماری خودایمنی، سیستم ایمنی بدن به بافت های بدن حمله می کند و باعث از بین رفتن آنها می شود. بیماری آلوپسی آره آتا یک بیماری خودایمنی می باشد . داروهای کورتیکواستروئیدی در سرکوب سیستم ایمنی بدن نقش دارند و بنابراین می توانند اثرات این بیماری را کاهش دهند.

داروهای ضدقارچ

برخی از الگوهای ریزش مو ناشی از بیماری قارچی از جمله الگوی کرم حلقوی یا عفونت قارچی تینه آ کپیتیس است. در چنین مواقعی پزشک با تجویز داروهای ضدقارچی سعی در درمان ریزش مو دارد. درمان با این داروها معمولا چند ماه زمان می برد.

لیزرتراپی برای ریزش مو

لیزرهای کم توان که به عنوان لیزر سرد نیز شناخته می شوند معمولا در درمان ریزش مو استفاده می شوند. در لیزر تراپی مو از از دستگاهی استفاده می شود که اشعه های نوری لیزر با توان کم و سطح انرژی پایین و خاصیت درمانی بالا تولید می کند. این اشعه ها مستقیما به کف سر تابانده می شوند. این روش ابتدا در اروپا به کار برده شد. لیزر درمانی در افرادی استفاده می شود که در مراحل اولیه ریزش مو می باشند. معمولا پیشرفت لیزر درمانی بستگی به برنامه درمانی مکمل در کنار آن دارد.

  • از مزایای لیزرتراپی به همراه برنامه درمانی مکمل می توان به موارد زیر اشاره کرد:
  • داشتن  موهای پرپشت تر
  • ترمیم موهایی که بر اثر استفاده از محصولات شیمیایی آسیب دیده اند
  • افزایش استحکام و خاصیت ارتجاعی در بافت مو
  • تحریک فولیکول های مو
  • افزایش گردش خون در سر

کشف درمان جدید برای ریزش مو توسط دانشمندان

تحقیقات منتشر شده در مجله plos Biology نشان داد که استفاده از داروهای ضد پوکی استخوان می تواند در درمان طاسی و کچلی موثر باشد. دانشمند هاوکشاو و همکارانش با توجه به تحقیقات قبلی می دانستند که داروی سیکلو پورین که در درمان پوکی استخوان موثر است می تواند در درمان ریزش مو نیز موثر باشد ولی از طرف دیگر آنها می دانستند این دارو عوارض جانبی به همراه دارد.

این دانشمندان ثابت کرده اند که دارویی به نام WAY- 316606 به همان روش قبلی و با عوارض کمتر می تواند در درمان ریزش مو موثر باشد.

سلول های بنیادی و ریزش مو

محققان علم سلول های بنیادی توانسته اند با کمک های سلول های بنیادی قسمت هایی از پوست حاوی فولیکول را پرورش دهند و افق نوینی در درمان ریزش مو باز شود.

محققان در دانشگاه پزشکی در ایندیاناپولیس توانسته اند لایه های رویی و زیرین پوست را در موش با استفاده از سلول های بنیادی پرورش دهند. بافت پرورش یافته شبیه به بافت مو دارد. تحقیقات این دانشمندان نشان داد رشد جوانه مو در پوست سبب می شود لایه های رویی و زیرین پوست نیز رشد کنند و فولیکول مو نیز رشد کند. این تحقیقات بر روی موش انجام گرفته است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا