کورتیزول یا هورمون استرس چیست
کورتیزول یا هورمون استرس توسط غدد فوق کلیوی در بدن آزاد می شود . مغز شما در پاسخ به انواع مختلف استرس باعث ترشح آن می شود . سطح بالا این هورمون در بلند مدت می تواند عوارض جدی در بدن فرد داشته باشد .
عوارض کورتیزول بالا
کورتیزول به صورت طبیعی دارای فوایدی برای بدن می باشد . اما ترشح کورتیزول ( هورمون استرس ) بالا در بلند مدت می تواند عوارضی مانند افزایش وزن ، فشار خون بالا ، اختلال در خواب ، تاثیر منفی در روحیه و نهایتا کاهش سطح انرژی شما را در پی داشته باشد .
عوارض ترشح کورتیزول بالا در بدن عبارتست از :
- فشار خون بالا
- دیابت نوع 2
- پوکی استخوان
- افزایش وزن
- خستگی
- اختلال در عملکرد مغز
- عفونت ها ( تضعیف سیستم ایمنی بدن )
سطح بسیار بالای کورتیزول می تواند منجر به سندرم کوشینگ ، یک بیماری نادر اما جدی یا نارسایی قشر مانند بیماری آدیسون شود..
هیپوتالاموس و غده هیپوفیز
اگر خون حاوی سطح مناسبی از کورتیزول باشد هیپوتالاموس و غده هیپوفیز آن را حس خواهند کرد . و اگر سطح کورتیزول خون خیلی کم باشد مغز شما میزان هورمون های ساخته شده را تنظیم خواهد نمود .
کورتیزول و استرس مزمن
کورتیزول واکنش طبیعی بدن در زمان خطر و یا فشار می باشد که بعد از رفع عوامل استرس زا سطح کورتیزول نیز باید کاهش پیدا کند .
اما اگر مدام تحت استرس باشید و دکمه زنگ هشدار روشن بماند ، چه اتفاقی می افتد ؟
کورتیزول بالا در بلند مدت تبدیل استرس مزمن خواهد شد که کلیه فعالیتهای کلیدی بدن را می تواند تحت تاثیر قرار دهد . یکی از عوارض آن افزایش رادیکالهای آزاد دربدن و استرس اکسیداتیو می باشد .
عوارض و علائم استرس مزمن عبارتست از :
- اضطراب و افسردگی
- سردرد
- بیماری قلبی
- مشکلات حافظه و تمرکز
- مشکلات هضم غذا
- مشکل خواب
- افزایش وزن
دربدن ما هورمونهای مختلفی ترشح می شود که در صورت اختلال در کار هر یک می تواند علائم و نشانه های یکسانی در بلند مدت بروز نماید . برای کسب اطلاعات بیشتر می توانید به صفحه انواع هورمون ها مراجعه و مقاله های مرتبط را مطالعه نمائید .
سندرم کوشینگ و بیماری آدیسون
سندرم کوشینگ : یا هیپرکورتیزولیسم ، به دلیل سطح غیرطبیعی بالای هورمون کورتیزول رخ می دهد.
این سندرم که به ندرت اتفاق می افتد ممکن است بیشتر با عوارضی مانند افزایش وزن ، رسوبات چربی ، نازک شدن پوست که به راحتی کبود می شود و آسیبهای پوستی که به آرامی بهبود می یابد خود را نشان می دهد .
علائم سندرم کوشینگ عبارتست از :
- افزایش وزن
- رسوبات چربی ، به ویژه در قسمت میانی ، صورت (باعث ایجاد صورت گرد و به شکل ماه) و بین شانه ها و قسمت فوقانی پشت (ایجاد قوز بوفالو)
- علائم کششی بنفش روی سینه ها ، بازوها ، شکم و ران ها
- نازک شدن پوست که به راحتی کبود می شود
- آسیب های پوستی که به آرامی بهبود می یابند
- آکنه
- خستگی
- ضعف عضلانی
در بیشتر موارد ، درمان می تواند به شما در کنترل سطح کورتیزول کمک کند.
بیماری آدیسون : بیماری آدیسون ، نارسایی آدرنال نیز نامیده می شود ، یک اختلال غیر معمول است که وقتی بدن شما به اندازه کافی هورمون خاص تولید نمی کند ، رخ می دهد.
در بیماری آدیسون ، غدد فوق کلیوی شما که دقیقاً بالای کلیه های شما قرار دارند ، کورتیزول بسیار کمی تولید می کنند و غالباً آلدوسترون نیز بسیار کم است.
هورمون استرس و سندرم قلب شکسته
هورمون استرس اگر به به میزان بالا و مداوم وارد خون انسان شود ، در این وضعیت ممکن است فرد دچار سندرم قلب شکسته شود .در این وضعیت عضله های قلب به شکل موثر عمل نخواهند کرد ، و درنهایت عوارضی را در پی خواهد داشت .
کورتیزول بالا و ریزش ناگهانی مو
یکی دیگر از عوارض جدی کورتیزول بالا در دراز مدت ریزش غیر طبیعی موها خواهد بود . استرس بالا در بلند مدت منجر به استرس مزمن خواهد شد و نهایتا در خونرسانی به بدن مشکلاتی را ایجاد خواهد کرد که یکی از عوارض آن ریزش ناگهانی مو می باشد .